Mạng xã hội: Màu hồng, mặt tối và nghệ thuật ứng xử

Có một nhận định khá phổ biến: “Cuộc sống trên mạng toàn màu hồng”. Người ta thường khoe thành tích, những chuyến đi, bữa ăn sang chảnh, những trải nghiệm thú vị, hiếm khi phơi bày thất bại, khổ đau hay những góc tối. Nhưng liệu điều đó có hoàn toàn đúng? Và nếu đúng thì tại sao lại hình thành nên hiện tượng ấy?

Vì sao mạng xã hội toàn “màu hồng”?

1. Bản năng chọn lọc tích cực
   Con người vốn có xu hướng chọn những gì đẹp nhất để thể hiện. Giống như khi chụp một bức ảnh, ta sẽ chọn góc sáng, chọn tấm rõ nét và rạng rỡ nhất. Trên mạng xã hội, điều này càng rõ: mọi người muốn để lại ấn tượng tốt đẹp, muốn được công nhận, được ngưỡng mộ.

2. Cơ chế khuyến khích của nền tảng
   Mạng xã hội ưu tiên những nội dung hấp dẫn, vui vẻ, đẹp đẽ. Một tấm ảnh đi du lịch, một câu chuyện thành công dễ nhận được “like” và bình luận tích cực hơn nhiều so với việc than vãn. Chính thuật toán đã “dạy” chúng ta rằng, khoe điều tốt đẹp sẽ được phần thưởng là sự chú ý và tán thưởng.

3. Nỗi sợ bị phán xét
   Không ai muốn bị coi thường hay chê trách. Khi chia sẻ thất bại, sai lầm, nhiều người lo sợ sẽ nhận lại sự dè bỉu, mỉa mai. Vì thế, họ chọn im lặng hoặc chỉ giữ lại trong đời sống thật, còn trên mạng xã hội thì chỉ phô diễn “mặt sáng”.

4. Ảo tưởng tập thể
   Khi tất cả đều đang khoe những khoảnh khắc đẹp, ta cũng vô thức bị cuốn vào vòng xoáy ấy. Nếu mình không làm thế, sẽ thấy mình “tụt hậu”. Vậy là “màu hồng” được nhân rộng thành chuẩn mực chung.

Nhưng mạng xã hội có thật sự toàn màu hồng?

Thực tế không hẳn như vậy. Ngày càng có nhiều người dám chia sẻ những câu chuyện buồn, những khó khăn về sức khỏe tâm thần, những trải nghiệm thất bại để lan tỏa sự đồng cảm. Các phong trào “sống thật”, “unfiltered” (không chỉnh sửa), “chân dung không hoàn hảo” đang trở thành xu hướng. Điều này cho thấy mạng xã hội vẫn có chỗ cho sự chân thành, chỉ là nó ít nổi bật hơn so với dòng chảy hào nhoáng.

Làm thế nào để ứng xử và thể hiện đúng cách?

1. Tỉnh táo khi tiếp nhận
   Đừng quên rằng mạng xã hội chỉ là một lát cắt chọn lọc của đời sống. Thấy người khác khoe thành công, đừng vội so sánh, bởi ta không biết họ đã trải qua những gì phía sau. Giữ cho mình sự tỉnh táo để không bị cuốn vào vòng xoáy ganh đua.

2. Chọn cách thể hiện phù hợp
   Không ai bắt buộc chúng ta phải phô diễn màu hồng hay mặt tối. Nhưng nếu chia sẻ, hãy hướng đến sự chân thật và hữu ích. Một câu chuyện thành công có thể truyền cảm hứng; một thất bại được kể lại một cách chân thành có thể mang lại bài học cho nhiều người.

3. Cân bằng giữa “chia sẻ” và “giữ lại”
   Cuộc sống cá nhân không cần phải bày ra hết. Có những điều chỉ nên giữ cho riêng mình, hoặc chỉ nói với người thân. Thể hiện trên mạng nên đi kèm với sự cân nhắc: điều này có ích cho người khác hay chỉ là để khẳng định bản thân?

4. Lan tỏa giá trị tích cực thực sự
   Thay vì chỉ “tô hồng”, hãy tìm cách mang đến điều tốt đẹp nhưng cũng chân thật. Chia sẻ kiến thức, câu chuyện vượt khó, những trải nghiệm có chiều sâu – đó mới là thứ giúp mạng xã hội trở thành nơi nuôi dưỡng cộng đồng lành mạnh.

Kết luận

Mạng xã hội không sai, và cũng không hoàn toàn màu hồng hay màu xám. Nó chỉ phản chiếu cách chúng ta chọn thể hiện và ứng xử. Nếu biết tỉnh táo khi tiếp nhận, chân thành và có trách nhiệm khi chia sẻ, mỗi người có thể biến mạng xã hội từ “sân khấu khoe mẽ” thành mảnh đất của sự kết nối thật sự và hạnh phúc bền lâu.