Quan sát và đánh giá xung quanh
Quan sát cách mọi người xung quanh làm việc và họ được đối xử ra sao. Điều này giúp bạn xác định mình có bị lợi dụng hay không, hay đó chỉ là vấn đề bắt nhịp với môi trường làm việc tốc độ nhanh.
Hãy luôn nhắc nhở mình rằng làm việc chăm chỉ sẽ giúp bạn tập trung phát triển sự nghiệp thay vì mải mê làm hài lòng người khác. Bên cạnh đó, bạn cũng nên nhiệt tình giúp đỡ người khác nếu được đối xử công bằng và ghi nhận xứng đáng.
Chú ý tới ấn tượng ban đầu
Đôi khi chính bạn “ra dấu” cho người khác lợi dụng mình mà không biết. Quá tốt bụng và dễ dãi sẽ tạo ra ấn tượng rằng mọi người có thể thoải mái yêu cầu nhiều hơn ở bạn, thậm chí bạn chấp nhận tất cả để làm vui lòng người khác.
Cách bạn thể hiện mình là yếu tố chủ chốt để người khác đánh giá và cư xử với bạn. Hãy nói nhiều hơn và hài hước một chút, kể cả khi bạn là người hướng nội, đồng thời thể hiện sự tự chủ, giữ vững lập trường và lòng tự trọng.
Thể hiện tiếng nói
Bạn có thể nói chuyện riêng với đồng nghiệp, người quản lý về phần công việc “quá tải” của mình.
Đừng nghĩ làm như vậy sẽ khiến mọi người hiểu lầm bạn là người thiếu năng lực, có chút áp lực cũng không chịu được. Hãy nhớ mỗi người đều có trách nhiệm công việc riêng, người khác không thể “sai vặt” bạn để có thêm thời gian “tám chuyện” hay giải quyết việc riêng. Bạn cần học cách nói “không” để bảo vệ chính mình.
Không nhất thiết phải "xù lông" hay tỏ rõ thái độ khó chịu nhưng khi ai đó nhờ bạn làm cùng một việc đến ba lần, hãy mỉm cười nói một cách lịch sự rằng bạn rất muốn giúp nhưng bạn có quá nhiều việc và không thể tập trung giúp đỡ họ được.
***
Những dấu hiệu cho thấy bạn đang “tử tế” quá mức cần thiết:
1. Bạn lại làm việc một mình ở văn phòng…một lần nữa!
Nếu bạn thường xuyên phải quần quật làm việc trong giờ ăn
trưa trong khi mọi người nghỉ ngơi hoặc ở lại công ty một mình đến bảy tám giờ
tối vì những “trọng trách được giao phó” hay “san sẻ gánh nặng với đồng nghiệp”,
thì có lẽ bạn đã quá “tử tế”.
2. Bạn không nhận lại được gì từ đồng nghiệp:
Họ nhờ bạn, bạn làm giúp, họ cảm ơn rối rít, và??? Còn gì nữa?
Hết rồi! Mỗi khi bạn cần họ, họ đều có lý do hợp lý để thoái thác. Thế thì đã
rõ, trong mắt họ, bạn chỉ là một công cụ để lợi dụng mà thôi.
3. Những vấn đề vặt vãnh cũng cậy đến bạn:
Người ta hay gọi nôm na kiểu này là “lờn mặt”. Khi nhận ra
quá dễ dàng để nhờ vả bạn, đồng nghiệp sẽ bắt đầu chuyển từ công việc sang các
chuyện vặt vãnh cá nhân. Nếu tình trạng này tiếp diễn, bạn sẽ mất hết tự do vì
thời gian trong ngày chủ yếu dùng để giải quyết công việc của người khác.
4. Không ai nói “Cảm ơn” bạn nữa:
Khi cảm thấy bạn quá dễ dàng để sai khiến, không ai còn mặn
mà nói tiếng “cảm ơn” nữa, bạn thực sự đã trở thành công cụ của người khác,
không hơn không kém.
Nếu bạn nhận thấy mình đang vướng phải một trong bốn dấu hiệu
kia, hãy thay đổi ngay lập trường ứng xử của mình
Thứ nhất:
Ghi nhớ nguyên tắc “Công việc ra công việc, đời tư ra đời tư”. Đừng để
đồng nghiệp khiến bạn nhập nhằng giữa hai phạm trù này. Bạn có thể đỡ đần công
việc cho đồng nghiệp vì lý do nghề nghiệp, nhưng nếu là để phục vụ mục đích cá
nhân của người đó, hãy mạnh dạn nói không, hoặc có điều kiện kèm theo, chí ít lần
tới bạn nhờ giúp đỡ, họ cũng phải sẵn lòng. Bằng không, chẳng có lý do gì khiến
bạn phải nai lưng làm việc để người khác hưởng lương cả! Họ nhờ bạn lần một, sẽ
có lần hai, lần ba! Hãy cẩn thận!
Thứ hai:
Nếu bạn không vừa ý, đừng làm! Có thể bạn cũng chẳng
vui vẻ gì khi nhận lời người khác, nhưng bạn ngại nói “Không!”Bạn sợ phật lòng
người khác hoặc sợ bị cho là kẻ ích kỷ. Hãy nhớ rằng, những kẻ thường chỉ trích
bạn chẳng qua vì họ không trục lợi được từ bạn mà thôi. Một đồng nghiệp tử tế sẽ
thông cảm cho bạn vì họ hiểu rằng mỗi người còn phải đối mặt với vấn đề riêng của
mình.
Thứ ba:
Đừng cho không người khác cái gì quá nhiều! Cho và
nhận như hai mặt của một đồng xu, bạn không thể cứ nhận của người khác mà không
“xì” ra bất cứ thứ gì, cũng không thể cho đi hết những gì mình có mà không được
một tí hồi đáp. Có qua có lại mới toại lòng nhau! Trước khi bạn giúp đỡ người
nào đó, hãy cân nhắc xem người đó có xứng đáng hay không. Đây không phải là sự
tính toán chi li, đơn giản vì sức người có hạn, bạn không thể làm hài lòng hết
tất cả mọi người, nếu cảm thấy một yêu cầu nào đó không đáng để bạn bỏ sức, hãy
từ chối khéo léo!
Tử tế là tốt, nhưng tất cả cũng đều mang tính tương đối mà
thôi. Thể hiện đúng cách, đúng chừng mực, bạn sẽ được yêu mến, nhưng nếu thái
quá, bạn sẽ trở thành người hay lo chuyện bao đồng, thậm chí là kẻ ngốc. Làm
người tốt không dễ, cũng phải cần nhiều suy xét để không bị lợi dụng!
***
