Học cách bình thản giữa một thế giới bất toàn
Có lẽ ai trong chúng ta cũng từng có lúc ngồi lại, nhìn quanh và tự hỏi:
Vì sao người khác có tất cả, còn mình lại chẳng có gì đáng kể? Vì sao ta chăm chỉ mà cuộc sống vẫn chật vật? Vì sao xã hội vẫn còn quá nhiều điều xấu xí – bất công, bạo lực, giả dối, phân biệt đối xử – dù con người đã tiến xa về tri thức và công nghệ? Vì sao ta khao khát một thế giới an lành, nhưng dường như những điều bất toàn vẫn cứ đeo bám mãi?
Những câu hỏi ấy không mới. Chúng là nỗi trăn trở chung của nhân loại – từ triết gia Hy Lạp cổ đại cho tới người công nhân, người thầy, người bác sĩ hôm nay. Nhưng câu trả lời, có lẽ, nằm không phải ở thế giới bên ngoài, mà ở chính kỳ vọng và thái độ sống của mỗi người chúng ta.
Khi kỳ vọng trở thành gánh nặng
Từ nhỏ, con người đã được dạy rằng: nếu cố gắng, ta sẽ được đền đáp. Rằng cuộc đời là một đường thẳng logic: chăm chỉ → thành công → hạnh phúc. Nhưng thực tế hiếm khi diễn ra như vậy. Có người tài năng, nỗ lực cả đời nhưng vẫn chỉ dừng lại ở mức “đủ sống”; có người chẳng làm gì đặc biệt nhưng lại được ưu ái đủ điều. Có người sống lương thiện mà gặp toàn bất trắc, trong khi kẻ gian trá lại được hưởng sung túc.
Chính sự chênh lệch giữa kỳ vọng và thực tế ấy khiến ta đau khổ. Khi kỳ vọng quá cao, mọi thiếu sót của đời sống đều trở thành sự phản bội. Và càng đặt hạnh phúc vào những thứ bên ngoài – vật chất, danh vọng, sự công nhận – ta càng dễ rơi vào cảm giác hụt hẫng.
Thực ra, cuộc sống chưa bao giờ được “thiết kế” để công bằng. Mỗi người được sinh ra trong hoàn cảnh, cơ địa, và điều kiện khác nhau. Điều duy nhất ta thật sự làm chủ, chính là cách ta nhìn nhận và phản ứng với những gì xảy đến.
Bản chất của đời sống là bất toàn
Thiên nhiên vốn không hoàn hảo. Động đất, dịch bệnh, lũ lụt, hạn hán – chúng vẫn tồn tại dù con người có văn minh đến đâu. Xã hội cũng vậy: ở đâu có con người, ở đó có mâu thuẫn, lợi ích, sai lầm. Đòi hỏi thế giới phải “sạch bóng cái xấu” là một ảo tưởng.
Triết học phương Đông đã nói điều này từ rất sớm. Đức Phật dạy rằng: “Đời là khổ” – không phải để gieo bi quan, mà để con người tỉnh ngộ rằng, khổ đau là một phần của sự sống. Khi ta cố gắng phủ nhận nó, ta chỉ tự làm mình khổ hơn. Còn khi ta nhìn thẳng, chấp nhận nó như một thực thể tự nhiên, ta bắt đầu học được cách sống an nhiên giữa vô thường.
Sự bất toàn không phải là lỗi, mà là bản chất của tồn tại. Nhờ có bất toàn, con người mới có cơ hội học, trưởng thành và hướng thiện. Nếu cuộc đời hoàn hảo, ta sẽ chẳng bao giờ biết yêu thương, bao dung hay nỗ lực. Cũng như bông hoa chỉ tỏa hương giữa bùn lầy, cái đẹp chỉ có ý nghĩa khi đặt bên cạnh cái xấu.
Chấp nhận – không phải đầu hàng
Có người nghe đến “chấp nhận” liền nghĩ rằng đó là buông xuôi, là mặc kệ. Nhưng chấp nhận khác với cam chịu.
Chấp nhận là dám nhìn thẳng vào sự thật, nhận ra điều gì mình có thể thay đổi – và điều gì thì không. Đó là thái độ tỉnh táo, không ảo tưởng cũng không bi quan.
Một người bệnh nặng chấp nhận căn bệnh của mình không phải để ngừng chữa, mà để ngừng chiến đấu trong hoảng loạn. Một công dân chấp nhận xã hội còn nhiều bất công không có nghĩa là thờ ơ, mà là để hành động sáng suốt, bền bỉ, thay vì phẫn nộ mù quáng.
Khi ta chấp nhận, tâm trí trở nên tĩnh lặng. Từ sự tĩnh lặng đó, trí tuệ nảy sinh. Con người khi hiểu rõ giới hạn của mình, lại thường hành động hiệu quả hơn. Sự bình thản không khiến ta yếu đuối, mà làm ta mạnh mẽ một cách khác – mạnh mẽ trong kiên định, trong lòng tin và sự tử tế.
Thái độ sống tích cực – từ cá nhân đến cộng đồng
Một xã hội tích cực không được tạo nên bởi những người toàn năng, mà bởi những con người bình thường biết sống đúng mực.
Mỗi hành động nhỏ, mỗi lựa chọn hằng ngày – bỏ rác đúng chỗ, cư xử tử tế, làm việc có trách nhiệm – đều là một cách để ta “sửa chữa” thế giới quanh mình.
Người ta thường nói: “Một cánh én không làm nên mùa xuân.” Nhưng thật ra, mùa xuân chỉ có được khi có vô số cánh én nhỏ cùng bay về. Khi ta sống tích cực, ta truyền cảm hứng cho người khác; khi cộng đồng đủ lớn cùng chia sẻ giá trị ấy, xã hội tự khắc thay đổi.
Từ đó, có thể thấy, thay vì đòi hỏi cuộc đời phải tốt hơn, hãy bắt đầu bằng việc khiến chính mình tốt hơn.
Không cần trở thành anh hùng, chỉ cần là người biết nhìn đời bằng ánh mắt nhân hậu, biết im lặng khi cần và dấn thân khi cần. Cái đẹp, đôi khi không nằm ở thành tựu lớn lao, mà ở việc ta vẫn giữ được lòng trong sáng giữa một thế giới đầy bụi bặm.
Sống tỉnh thức – nghệ thuật tìm thấy bình an giữa hỗn loạn
Trong kỷ nguyên thông tin, con người dễ bị cuốn vào so sánh và cạnh tranh. Mạng xã hội khiến ta thấy cuộc đời người khác luôn tươi đẹp, còn mình thì kém cỏi. Nhưng ít ai biết rằng, sự so sánh là kẻ cắp niềm vui.
Muốn bình an, trước hết phải ngừng so sánh. Mỗi người là một hành trình riêng – có xuất phát, tốc độ, và điểm đến khác nhau. Không ai có thể hạnh phúc thay ai, cũng không ai thật sự sống hộ ai được.
Sống tỉnh thức là sống trọn trong hiện tại, ý thức về từng việc mình làm, từng cảm xúc mình trải qua. Đó là khi ta thưởng thức ly cà phê buổi sáng mà không nghĩ đến deadline; khi ta lắng nghe một người mà không cắt ngang bằng định kiến. Đó chính là cách ta khôi phục năng lượng và tìm lại cân bằng trong đời sống bận rộn.
Kết luận: Trưởng thành là học cách yêu cả những điều không hoàn hảo
Thế giới sẽ luôn có điều bất công, con người sẽ luôn có lúc sai lầm. Nhưng chính trong những vết nứt ấy, ánh sáng mới có thể len vào.
Thay vì mệt mỏi vì điều ta không thể kiểm soát, hãy trân trọng điều ta đang có; thay vì oán trách sự bất toàn, hãy xem nó như phần tất yếu của hành trình sống.
Trưởng thành, suy cho cùng, không phải là khi ta có trong tay tất cả, mà là khi ta vẫn thấy hạnh phúc dù chưa có đủ mọi thứ.
Và khi mỗi người trong chúng ta sống được như vậy – tỉnh thức, bao dung, bền bỉ – thế giới này, dù vẫn bất toàn, sẽ trở nên đáng sống hơn biết bao.
No comments:
Post a Comment